Ziya Gökalp ve Şehir Hafızası: Hüdavendigâr ONUR’un Yeni Kitabı
Gökalp’in Mefkûre Anlayışı ve Toplumsal Etkisi
Konya’da yayınlanan Yenigün gazetesinin kültür-sanat ilavesi Şehrin Hafızası, 11 Ekim 2024 tarihli sayısını ölümünün 100. yılı nedeniyle sosyolog Ziya Gökalp’e ayırdı. Gökalp’le ilgili ilk makaleyi kaleme alan Anuş Gökce, “Ziya Gökalp’in mefkure anlayışı”nı okuyuculara enine boyuna sundu. Mefkûre, düşünce ideal demektir. Yani bir milletin fertlerinin sahip olması gereken en yüksek düşünce, fazilet ve erdemler demektir. Ziya Gökalp mefkûreye özel bir anlam yüklemiş, onu toplumsal heyecan, şuur olarak nitelemiştir. Yani bir düşünce etrafında birleşen müşterek duygu, yüksek heyecandır.
Gökalp’in Osmanlı Devleti’nde mitolojiye başvurduğunu anlatan Gökce, bu mitolojilerin Türk milletine milli bir güç ve şuur aşıladığını belirtti. Gökalp, Türk Mucizesini açıklarken mefkûreye başvurur. Ona göre mefkûre Gökten inen kutsal bir ışıktır. Gökalp, içtimai inkılâpların devletin tekâmülüne ve milletin esaret ve istiklaline etkisi olduğunu vurgulamıştır.
Gökalp’in Türk Milletine Bakışı
Gökce, Gökalp’in mefkûresini şu sözleriyle açıkladı: “Türk milletindeniz, İslam ümmetindeniz, garp medeniyetindeniz.” Gökalp, Türk milletinin iktisaden, ilmen, lisanen ve dinen yükselmesini hedeflemiştir. Türk milleti kavramının tarihi derinliklerinden bahseden Gökce, Gökalp’in bu kavramı nasıl şekillendirdiğini detaylıca anlattı.
Gökalp’in Eğitim ve Çalışmaları
Doç. Dr. Rahimova Bekpaşşa ve Öğretim Görevlisi Bahtiyarova Muhlisa’nın makalesinde, Ziya Gökalp’in eğitimi ve ilgi alanlarına dair bilgilere yer verildi. Gökalp, Türk halklarının bağımsızlığı ve hürriyeti için çalışmış, kültürel ve manevi birliği geliştirmeye adanmış bir düşünürdü. Gökalp’in dil meselesine olan katkıları da önemli bir konu olarak ele alındı.
Uzman Görüşleri ve Analizler
Prof. Dr. Mehmet Serdar Yılmaz ve Dr. Nazlı Rana Gürel’in makaleleriyle Gökalp’in düşünce dünyası ve Türkçe üzerine önemli bilgiler paylaşıldı. Yılmaz, Gökalp’in Batı Avrupa’da ortaya çıkan tarihi ve toplumsal gelişmeler ışığında Osmanlı Devleti ve doğu toplumlarını ele aldığını belirtti. Gürel ise Türkçenin önemine dair dikkat çekici tespitlerde bulundu.
Bu makaleler, tarihe ışık tutan ve Türk milletinin kültürel ve manevi birliğini güçlendiren Ziya Gökalp’in hayatı ve fikirleriyle ilgili önemli bir kaynak oluşturuyor. Gökalp’in mirası, Türk milletinin tarihinde önemli bir yere sahip olmaya devam edecek.